Indruk maken
Ik moet eerlijk bekennen dat ik een beetje onder de indruk was van de staat van dienst van de heren (en één dame) die ik vandaag in de paardenbak mocht ontvangen.
Ik was door een collega ingezet om een leiderschapscoaching te geven. Ik wist dus wel dat het om leidinggevenden zou gaan en ik had het bedrijf gegoogled.
Het ging om een internationaal productiebedrijf met op elk continent een business unit met tientallen vestigingen en duizenden werknemers. Ik had totaal niet verwacht dat de directeuren van die business units zélf tegenover me zouden staan.
Vijf blanke mannen van tegen de zestig, één Aziatische vrouw die waarschijnlijk dezelfde leeftijd had maar er zeker dertig jaar jonger uitzag dan haar collega’s, en tenslotte de Nederlandse dame van global HR die dit hele gebeuren georganiseerd had.
Ze keek me erg zenuwachtig aan toen ze me een hand gaf en benadrukte nog even dat de coaching echt diepgang moest hebben anders zouden ze verder gaan met de strategiebespreking waar ze mee bezig waren.
Ik kan me voorstellen dat zij ook onder de indruk was van mijn eigen staat van dienst (korte carrière in een soft skill sector, destijds de dertig nog niet gepasseerd, wel blank maar geen man), maar dan op een minder positieve manier.
Dit zijn de momenten waarop ik extra blij ben met mijn vierbenige collega’s. Zij zijn niet onder de indruk van de carrière van de deelnemers. Ze kijken niet naar leeftijd en huidskleur. En je kan het met een gerust hart aan hun overlaten om binnen een paar minuten op precies het juiste niveau diepgang aan te brengen in de coaching.
De paarden zijn de coaches waar ik keer op keer écht van onder de indruk ben. Ze lieten ook deze keer weer de deelnemers in hun waarde door op een respectvolle, liefdevolle wijze feedback te geven. En dat deden ze op een manier waarop ze toch wezen op precies die ene zwakke plek waar je je niet bewust van bent.
Dat is vakmanschap.
Bij elke deelnemer kwamen andere punten naar boven. Het ging eigenlijk helemaal niet over leiderschap, in ieder geval niet in de klassieke zin van het woord waarbij gerefereerd wordt aan een hiërarchische verhouding tegenover anderen.
Eén van de mannen, hij was het hoofd van de unit Zuid Amerika en sprak Engels met een vrolijk zangerig accent, had meteen een fantastische connectie met het paard.
Het paard volgde hem overal waar hij heen liep, gewoon loslopend zonder halster of leidtouw. Soms lokte het groene gras, maar als door een onzichtbaar koord verbonden werd de connectie dan meteen weer hersteld.
Ik heb veel mensen contact zien maken met paarden, maar het gebeurt vrijwel nooit dat iemand zonder enige ervaring met paarden direct bij het eerste oogcontact zo’n intense verbinding heeft met het paard.
Deze man was het schoolvoorbeeld van een charismatisch leider. Je vertrouwt hem direct en wordt aangestoken door zijn vrolijke, speelse energie. Het is zo iemand die iedereen enthousiast kan maken voor zijn plannen en tegelijkertijd oprecht luistert naar jouw mening daarover.
Kortom, op zijn leiderschap was niets aan te merken.
Ik stond net even te praten met de man over hoe hij zelf de connectie met het paard ervaren had, toen het paard ineens luid begon te hinniken. Dit doen paarden niet vaak, alleen als ze hun kuddegenoten niet meer kunnen zien en dan kunnen ze ook echt oorverdovend hard lawaai maken.
De man schrok zich een ongeluk. Ik stelde hem gerust en legde uit dat de kudde, die direct naast onze paddock in het weiland rondliep, even achter de schuur was verdwenen. Waarschijnlijk had het paard dit niet gemerkt omdat de connectie met de man zo sterk was.
Nu de aandacht van de man niet meer op het paard maar op mij gericht was, had het paard om zich heen gekeken en gemerkt dat zijn vertrouwde kudde weg was. Op het gehinnik kwam meteen een antwoord, het paard was gerustgesteld en stond weer stil naast ons.
Het was een incident van niet meer dan een minuut en ik zou er verder geen aandacht aan besteed hebben als het niet zo’n enorme indruk gemaakt zou hebben op de betreffende deelnemer. Want toen ik hem vroeg nog eens een stukje te lopen met het paard lukte het ineens niet meer.
Hij kreeg geen contact meer met het paard. Het was pijnlijk om te zien dat het paard ondanks verschillende pogingen vanuit de man totaal geen interesse meer in hem leek te hebben.
“Het raakt je he?” zei een van de mannen die aan de kant stond te kijken naar zijn collega. “Ik herken het want dit gebeurt bij mij ook als ik een tegenslag ervaar. Dan ben ik van slag, ik raak het contact met mezelf kwijt en ineens lijkt niets meer te lukken. Ik zie nu precies hetzelfde gebeuren tussen jou en het paard, alleen al door er naar te kijken word ik er emotioneel van.”
Andere collega’s knikten instemmend.
Ze begonnen hun eigen ervaringen te delen. Ze vertelden over tegenslagen in hun werk, maar ook in hun privé leven. Sommige gebeurtenissen waren klein, zoals de korte schrik na het plotselinge hinniken van het paard.
Andere gebeurtenissen waren heftig en levensbepalend. De groep was open naar elkaar, ze stelden zich kwetsbaar op. Net zoals het paard dat naar hen had gedaan.
Ze deelden met elkaar hoe ze ieder op hun eigen manier omgaan met de complexe gevoelens die je kan ervaren bij tegenslagen. Ze hielpen elkaar met praktische tips, maar ook met een simpele uitnodiging dat ze er voor elkaar zouden zijn.
Nu was ik pas echt onder de indruk. De kwetsbaarheid die deze mensen lieten zien!
Directeuren die op alle vlakken hun sporen ruim bewezen hadden. Mensen uit zes totaal verschillende culturen. Ze lieten zien dat emoties universeel zijn. En dat een echte leider zich juist kwetsbaar opstelt, omdat dat je sterker maakt.
Dat is wat iemand tot een goede leider maakt, niet zijn C.V..
©Wendela den Tonkelaar, CVPC, 2020
Tijdens een bijscholing vertelde paardencoach Emma* mij over een sessie waarin haar Tinker, Finn, vrijwel de hele tijd stil bleef staan in het midden van de paddock. De sessie liep totaal niet goed en Emma hield er een slecht gevoel aan over. Ze wil meer tools krijgen om met dit soort situaties om te gaan; dat is de reden dat ze deze bijscholing volgt. Emma is een 38-jarige, sportieve vrouw uit Brabant. Naast haar parttime baan als HR-adviseur werkt ze twee dagen per week met haar twee Tinkers aan huis. Emma heeft een sterke passie voor het helpen van mensen met haar paarden, maar ze worstelt elke sessie met een knagende angst: wat als haar paarden niets laten zien? Dit gevoel van onzekerheid hangt als een schaduw over haar sessies, waardoor ze zich minder zelfverzekerd voelt als coach. Ze wil haar cliënten helpen, maar deze angst belemmert haar tijdens de sessies.
Emma zit momenteel in een vicieuze cirkel. Ze verbergt haar angst door een masker van zelfverzekerdheid op te zetten, maar diep van binnen voelt ze de spanning steeds meer opbouwen. Ze probeert dit op te lossen door elke sessie uitgebreid voor te bereiden, maar dit maakt haar eigenlijk alleen maar zenuwachtiger. Elke keer als een sessie niet verloopt zoals gepland, twijfelt ze nog meer aan zichzelf. Ze overweegt nu een warmbloed paard aan te schaffen in de hoop dat die meer signalen laat zien en het coachen makkelijker maakt. Haar man vindt dit echter geen goed idee en wijst erop dat ze al twee paarden hebben die aandacht nodig hebben. In haar hoofd blijft de gedachte malen dat ze niet goed genoeg is als paardencoach, en dit begint steeds meer invloed te krijgen op haar werk en haar plezier in de coaching.
In de bijscholing leert Emma mindfulness-technieken toe te passen. Ze ervaart meer rust en aanwezigheid tijdens haar sessies, wat haar zenuwen aanzienlijk vermindert. Het accepteren van haar onzekerheid heeft haar geholpen deze angst niet langer te zien als een vijand, maar als een natuurlijk onderdeel van het proces. Daarnaast leerde Emma om de subtiele signalen van paarden beter te observeren. Ze ontdekt dat haar Tinkers, ook als ze weinig bewegen, wel veel laten zien. Het idee van het aanschaffen van een nieuw paard verdwijnt naar de achtergrond.
Na de bijscholing gaf Emma een sessie met Finn aan een nieuwe cliënt. Dit keer stond Finn in een hoek van de paddock en leek opnieuw niet te bewegen. Maar nu zag Emma de subtiele signalen die Finn gaf: een lichte oorbeweging, een opgetrokken neus, versnelde ademhaling. Gewapend met haar nieuwe kennis en technieken wist ze precies welke werkvormen ze kon inzetten met een minder actief paard. Ze begeleidde haar cliënt om meer in contact te komen met haar eigen gevoelens. Op het moment dat de cliënt aangaf dat ze zich meer ontspannen voelde, liep Finn naar de cliënt toe en bleef rustig naast haar staan. De cliënt voelde zich gesteund door het paard en Emma voelde het plezier in haar werk weer terugkomen.
*vanwege de privacy heet Emma in werkelijkheid anders.
©Wendela den Tonkelaar, CVPC, 2024
