Ik dacht dat ik het verwerkt had
Lisa* schrikt van haar eigen tranen. “Ik dacht dat ik het verwerkt had”, zegt ze tegen mij. We staan bij het coachpaard die geduldig wacht en zich van Lisa’s tranen niets aantrekt. Toch verontschuldigt Lisa zich hardop: “Het is al zo lang geleden, ik had niet gedacht dat dit nog naar boven zou komen, sorry.”
Ze vervolgt dat ze vroeger in therapie is geweest en dacht dat ze toen alles goed verwerkt had. Als tiener verloor ze haar zus in een auto ongeluk. Iedereen was er kapot van. Lisa heeft geen andere broers en zussen. Ze probeerde het verdriet van haar ouders op te vangen. Pas een paar jaar later kwam haar eigen verdriet boven en liep ze vast. Dat was het moment dat ze naar een psycholoog is gegaan voor hulp. Sindsdien gaat het veel beter met haar. Inmiddels is ze zelf moeder van drie kinderen en denkt ze niet vaak meer terug aan het verdriet van vroeger.
Althans zo was het totdat het paard zich ermee bemoeide. Lisa is eigenlijk bij mij gekomen omdat ze, nu haar kinderen allemaal naar school gaan, wilde herontdekken wie ze zelf is, los van het moederschap dat haar de afgelopen jaren opslokte. Tijdens een van de sessies met de paarden voelde ze zich heel sterk verbonden met het paard. “Precies zoals ik me verbonden voelde met mijn zus. Een onvoorwaardelijke band met elkaar. Zo heb ik dat later nooit meer met iemand gevoeld.”
Dit was de aanleiding waardoor het oude verdriet om het verlies van haar zus weer voelbaar is geworden. Lisa schrikt ervan. Als ze van de schrik bekomen is en de tranen gedroogd zijn, zegt ze: “Hè, ik baal ervan. Ik dacht echt dat ik het verwerkt had. Waarom komt dit nu ineens naar boven? Het is nu al zolang geleden en ik heb al zoveel gedaan om het een plekje te geven. Misschien moet ik toch nog een keer een soort afscheidsritueel doen ofzo? Wat denk jij?”
Ze komt op mij nogal geïrriteerd over. Daarom vraag ik haar of ze boos is dat ze dit verdriet voelt. Dat beaamt ze. Ze wil dit niet meer voelen zegt ze. Dat zou na al die tijd toch niet meer nodig moeten zijn. Ze moet alleen een manier vinden om het een plekje te geven. Ik vraag van wie dat dan ‘moet’? Ze is even stil. “Dat is toch wat iedereen zegt? Dat je het een plekje moet geven? Dan heb je het verwerkt en kan je pas echt gelukkig worden.”
“Ik heb slecht nieuws voor je”, zeg ik voorzichtig. “Zo werkt het niet.” Ik leg uit dat onze hersenen emoties koppelen aan herinneringen. Als de herinnering bovenkomt dan komt dus ook de emotie weer boven. Emoties zijn opgeslagen in het alleroudste deel van onze hersenen, het deel waar we eigenlijk geen invloed op hebben. Daar verander je dus niet zomaar iets aan. Dan kan je nog zo hard je best doen om geen verdriet te voelen, je voelt het toch. Alsof dat niet erg genoeg is produceren diezelfde hersenen ook nog eens allerlei gedachtes en oordelen over dat gevoel. Ze praten gewoon na wat iedereen zegt en vertellen je steeds weer dat je niet verdrietig zou mogen zijn, dat je het nu toch wel verwerkt zou moeten hebben en zo gaat het maar door.
Het goede nieuws voor Lisa is dat dit geen reden is waarom je niet gelukkig zou kunnen zijn. Er is veel onderzoek gedaan naar wat mensen gelukkig maakt. Dit is per persoon verschillend maar er zijn ook veel overeenkomsten. Tijd doorbrengen met dierbaren is bijvoorbeeld een de activiteiten die veel mensen gelukkig maken. Net zoals iets betekenen voor anderen of voor de maatschappij. Of bezig zijn met de dingen die je energie geven, zoals muziek of sport.
Dit zijn allemaal dingen die je ook kan doen als je af en toe verdrietig bent. Het verdriet hoeft je niet in de weg te staan om de dingen te doen die er toe doen in het leven. Sterker nog, als je niet bezig bent met het vechten tegen je verdriet of druk bezig bent het ‘een plekje’ te geven, dan houd je meer tijd over om activiteiten te doen waar je gelukkig van wordt.
In al die tijd dat we met elkaar staan te praten is het paard geen pas van Lisa’s zijde geweken. Ik vraag Lisa hoe de verbinding met het paard nu voelt. Het voelt nog steeds goed zegt ze. Ze voelen zich nog steeds met elkaar verbonden. Ze legt haar hand op zijn hals. Het ziet er heel ontspannen uit zo samen in de zon. Het is alsof het paard wil laten zien dat ook wanneer je pijn of verdriet voelt, je nog steeds iets waardevols kan doen. Zoals samen een kudde vormen en samen van de zon genieten. Het is niet het een of het ander, verdriet of geluk. Lisa neemt zich direct voor wat vaker met haar kinderen samen van de zon te genieten. Want dat is nou iets waar ze echt gelukkig van wordt.
*Vanwege de privacy is Lisa niet haar echte naam en is de vrouw op de foto iemand anders.
©Wendela den Tonkelaar, CVPC, 2017-2020
