Voelen waar je grens ligt
Het is de tweede keer dat ik Maartje* zie. Ik vraag haar hoe het ‘huiswerk’ is gegaan.
Ze kijkt ontevreden. “Ik wilde gaan oefenen met het omgaan met mijn eigen gevoelens wanneer ik mijn grenzen aangeef aan anderen. Maar ik was steeds te laat.
Er werd iemand gezocht om te helpen met een activiteit op de school van mijn kinderen. Een andere moeder zei dat dat echt iets voor mij was en heeft mij meteen aangemeld.
Pas ’s avonds in bed bedacht ik me dat ik dat helemaal niet fijn vond. Ik kan toch zelf wel bepalen of ik wil helpen of niet? Maar ja, aan dat inzicht heb ik niets meer als ik al in bed lig. Zo gaat het nou altijd.”
Maartje is hierin niet de enige. Mensen die moeite hebben om hun grenzen aan te geven hebben bijna altijd moeite om hun grenzen zelf aan te voelen.
Als je niet weet waar je grens ligt, dan ben je je er ook niet bewust van als iemand over die grens heengaat. En als je je er niet bewust van bent, dan kan je er ook niets aan veranderen.
Bij het paard gebeurt hetzelfde. Terwijl ik met Maartje sta te praten over haar huiswerk loopt Beauty, het coachpaard, los rond. Beauty komt bij ons staan en staat meteen weer te dicht tegen Maartje aan.
Precies zoals de vorige keer. En net zoals de vorige keer doet Maartje een stap achteruit. Beauty doet een stap naar voren, zodat ze weer dichtbij Maartje staat. Waarop Maartje weer een stap achteruit doet.
Pas als ik Maartje erop wijs wat er gebeurt wordt ze zich bewust van haar gedrag en dat van het paard. Ze begint te lachen, komt weer bij mij staan en geeft nu heel geroutineerd aan Beauty aan dat ze afstand moet houden van ons.
De vaardigheden die Maartje vorige keer heeft geleerd is ze nog niet vergeten. Nu nog op tijd aanvoelen wanneer ze over haar grenzen gaat.
Het probleem is dat Maartje tijdens ons gesprek haar aandacht volledig op mij gericht heeft. Er is dan in haar hersenen geen ruimte meer voor aandacht voor zichzelf.
In haar werk als huisarts heeft ze geleerd om met haar volle aandacht te luisteren en kijken naar haar patiënten, zodat ze geen enkel detail over het hoofd ziet.
In het dagelijks leven is het echter goed om daarnaast óók aandacht voor jezelf te hebben. Hoe voelt het voor jou als iemand dichtbij komt? Wat zijn jouw behoeftes in het contact met anderen? En waar ligt jouw grens?
Deze sessie gaan we oefenen hoe je in verbinding blijft met jezelf terwijl je in contact bent met een ander. Maartje voert oefeningen uit met Beauty, waarbij ze haar aandacht op het paard moet richten.
Tussendoor doen we aandachtsoefeningen om haar brein te trainen om bewust te focussen op haar eigen binnenwereld. Vervolgens brengt Maartje dit weer met Beauty in de praktijk en zo onderzoeken we welke oefeningen voor Maartje het beste resultaat opleveren.
Beauty helpt ons enorm door toch elke keer weer stiekem Maartje aan de kant te duwen, langzamer te laten lopen of juist net iets te snel. Met de juiste focus merkt Maartje steeds sneller op wanneer Beauty haar grenzen opzoekt en kan dat na een tijdje zelfs voor zijn.
Ook dit keer gaat Maartje met huiswerk naar huis. Ze zal dagelijks aandachtsoefeningen gaan doen.
Zie het als een sportschool voor je brein. Door haar brein te trainen om de aandacht niet alleen naar buiten, naar anderen toe, te richten, maar óók naar binnen, naar haar eigen gevoelens en haar eigen lichaam, zal ze haar grenzen beter aan kunnen voelen.
Als ze haar grenzen op tijd aanvoelt, dan kan ze dat ook op tijd aangeven aan anderen. En niet pas ’s avonds als ze al in bed ligt.
*Vanwege de privacy is Maartje niet haar echte naam en zijn persoonlijke details fictief.
PS Wil je weten wat hieraan vooraf is gegaan? Lees dan deel 1 en deel 2 van dit verhaal.
©Wendela den Tonkelaar, CVPC, 2023