Gedachtentrein

Een vriendin van mij heeft haar paarden op een landje aan een spoorlijn staan. Het is een drukke spoorlijn waar intercity’s luidruchtig voorbij razen.

Ik weet nog goed dat ik met mijn eigen onverschrokken fjord voor het eerst een intercity trein tegenkwam tijdens een buitenrit op vreemd terrein. Fjordlief schrok zich een ongeluk en de rest van het pad langs de spoorlijn keek ik steeds angstvallig om me heen of er nog een trein zou komen (wat gelukkig niet gebeurde).

Toen ik bij die vriendin op bezoek was viel het mij op hoe de paarden reageerden op de treinen die daar langskwamen.

Niet.

Ze reageerden er helemaal niet op. Ze gingen gewoon verder met hun dagelijkse bezigheden.

“Natuurlijk reageren ze niet,” zei mijn vriendin. “Ze staan al een paar jaar dag en nacht bij een spoorlijn waar vier treinen per uur overheen rijden. Stel dat ze daar altijd op zouden reageren, dan zouden ze nu allang overspannen zijn.”

Het is mooi om te zien hoe paarden omgaan met zo iets onnatuurlijks als een trein. Paarden zijn patroondieren, ze hebben heel snel door hoe patronen in elkaar zitten. Na het passeren van een paar treinen hebben ze door dat elke trein op een angstaanjagende manier aankomt, maar dan ook vanzelf weer verdwijnt.

De treinen komen en gaan.

Geen enkele trein stapt van het spoor af om een hapje paard te nemen. Er is dus voor de paarden geen reden om zich hier over op te winden.

Als je dat wel zou doen, verspil je energie die je beter kan gebruiken voor echt belangrijke zaken. In het geval van de paarden van mijn vriendin zijn dat eten, spelen en soms een stukje de baas op je rug meedragen omdat ze daar zo blij van wordt.

Dit zette mij aan het denken. Hoeveel energie verspillen wij mensen door ons onnodig druk te maken over treinen?

Treinen waar veel mensen last van hebben zijn de gedachtentreinen in hun hoofd. De gedachtes die steeds maar doorgaan. Het houdt nooit op. Zelfs ’s avonds als je in bed ligt gaat je hoofd maar door. Juist ’s avonds als je in bed ligt. Je wordt er soms doodmoe van. Herken je dat?

Gedachten zijn net als de treinen die langs het weiland van de paarden rijden. Sommige gedachtentreinen zijn mooi, andere zijn lelijk, sommige zijn snel voorbij, andere rijden heel langzaam, sommige komen maar één keer langs, andere vier keer per uur.

Er zitten gedachtentreinen bij die zo veel lawaai maken en zo angstaanjagend zijn dat je ze liever nooit meer zou zien. Ook deze treinen gaan voorbij. Er zitten gedachtentreinen bij die zo mooi zijn dat je ze graag bij je zou willen houden. Ook deze treinen gaan voorbij.

Je kan er heel veel energie in steken om je op te winden over je gedachten. Je kan er bang voor worden, voor wegrennen, boos over worden, etc. Dit doen we allemaal wel eens. Jij bent vast geen uitzondering.

Je steekt er energie in die je eigenlijk beter voor andere dingen zou kunnen gebruiken. Dingen die écht belangrijk voor je zijn. Net als de paarden dat doen. Ze verspillen geen energie meer aan het reageren op de treinen. Ze besteden hun energie aan eten, plezier maken en anderen een glimlach bezorgen.

Zou het niet mooi zijn als jij dat ook zou kunnen doen?

Kortom, gedachten komen en gaan, net als treinen. Je kan heel veel energie stoppen in het reageren op je gedachten, maar dat is verspilde energie, de gedachten blijven toch dagelijks komen en gaan, net als de treinen. Mooier is het om, net als de paarden, je energie te stoppen in dingen die echt belangrijk voor je zijn.

ⓒ Wendela den Tonkelaar, CVPC, 2015-2020

Tijdens een bijscholing vertelde paardencoach Emma* mij over een sessie waarin haar Tinker, Finn, vrijwel de hele tijd stil bleef staan in het midden van de paddock. De sessie liep totaal niet goed en Emma hield er een slecht gevoel aan over. Ze wil meer tools krijgen om met dit soort situaties om te gaan; dat is de reden dat ze deze bijscholing volgt. Emma is een 38-jarige, sportieve vrouw uit Brabant. Naast haar parttime baan als HR-adviseur werkt ze twee dagen per week met haar twee Tinkers aan huis. Emma heeft een sterke passie voor het helpen van mensen met haar paarden, maar ze worstelt elke sessie met een knagende angst: wat als haar paarden niets laten zien? Dit gevoel van onzekerheid hangt als een schaduw over haar sessies, waardoor ze zich minder zelfverzekerd voelt als coach. Ze wil haar cliënten helpen, maar deze angst belemmert haar tijdens de sessies.

Emma zit momenteel in een vicieuze cirkel. Ze verbergt haar angst door een masker van zelfverzekerdheid op te zetten, maar diep van binnen voelt ze de spanning steeds meer opbouwen. Ze probeert dit op te lossen door elke sessie uitgebreid voor te bereiden, maar dit maakt haar eigenlijk alleen maar zenuwachtiger. Elke keer als een sessie niet verloopt zoals gepland, twijfelt ze nog meer aan zichzelf. Ze overweegt nu een warmbloed paard aan te schaffen in de hoop dat die meer signalen laat zien en het coachen makkelijker maakt. Haar man vindt dit echter geen goed idee en wijst erop dat ze al twee paarden hebben die aandacht nodig hebben. In haar hoofd blijft de gedachte malen dat ze niet goed genoeg is als paardencoach, en dit begint steeds meer invloed te krijgen op haar werk en haar plezier in de coaching.

In de bijscholing leert Emma mindfulness-technieken toe te passen. Ze ervaart meer rust en aanwezigheid tijdens haar sessies, wat haar zenuwen aanzienlijk vermindert. Het accepteren van haar onzekerheid heeft haar geholpen deze angst niet langer te zien als een vijand, maar als een natuurlijk onderdeel van het proces. Daarnaast leerde Emma om de subtiele signalen van paarden beter te observeren. Ze ontdekt dat haar Tinkers, ook als ze weinig bewegen, wel veel laten zien. Het idee van het aanschaffen van een nieuw paard verdwijnt naar de achtergrond.

Na de bijscholing gaf Emma een sessie met Finn aan een nieuwe cliënt. Dit keer stond Finn in een hoek van de paddock en leek opnieuw niet te bewegen. Maar nu zag Emma de subtiele signalen die Finn gaf: een lichte oorbeweging, een opgetrokken neus, versnelde ademhaling. Gewapend met haar nieuwe kennis en technieken wist ze precies welke werkvormen ze kon inzetten met een minder actief paard. Ze begeleidde haar cliënt om meer in contact te komen met haar eigen gevoelens. Op het moment dat de cliënt aangaf dat ze zich meer ontspannen voelde, liep Finn naar de cliënt toe en bleef rustig naast haar staan. De cliënt voelde zich gesteund door het paard en Emma voelde het plezier in haar werk weer terugkomen.

*vanwege de privacy heet Emma in werkelijkheid anders.

©Wendela den Tonkelaar, CVPC, 2024