De 3 belangrijkste lessen die ik leerde van de wilde paarden
Eén van de meest leerzame dingen die je als paardencoach kan doen is het observeren van paarden. Heel bijzonder is als je dat bij wilde paarden kan doen. Nou hebben we in Nederland geen paarden die écht helemaal in het wild leven, maar wel verschillende “semi wilde” kudde’s die in begrazingsgebieden leven. Deze kudde’s worden actief beheerd, wat oa betekent dat ze bijgevoerd krijgen in periode’s van schaarste en dat incest voorkomen wordt door regelmatig jonge hengst uit te wisselen met kudde’s in andere gebieden. Verder worden de paarden met rust gelaten, waardoor ze voor een groot deel net zo leven als wilde paarden.
Bij het Centrum voor Paardencoaching organiseren we al jaren excursies naar gebieden waar Konikpaarden leven. Konikpaarden behoren tot een van de zeer zeldzame ‘primitive’ rassen die nog in leven zijn. Dit type paarden is nauw verwant aan de voorvaderen van onze huidige moderne paarden en heeft nog veel (fysieke en anatomische) kenmerken van de oerpaarden. Hierdoor kunnen ze goed overleven in het wild, met weinig hulp van mensen.
Voor mij persoonlijk zijn de excursies altijd heel leerzaam geweest. Door de uitleg van de beheerder van de kudde’s heb ik veel geleerd over het natuurlijke leven in een kudde. En door het observeren in het veld heb ik veel geleerd over het natuurlijke gedrag en de communicatie van paarden onderling. Hieronder deel ik de belangrijkste lessen voor mijn werk als paardencoach.
De 3 belangrijkste lessen:
- Kudde
Wilde paarden leven in kudde’s. Je ziet geen paarden in hun eentje rondlopen. Maar ze staan ook niet continu op elkaars lip. Ze geven elkaar de ruimte, terwijl ze toch samen een kudde vormen. Soms verspreiden ze zich over een behoorlijk groot oppervlak. Toch houden ze elkaar continu in de gaten en bewegen ze als één geheel dezelfde kant op.
Het coachpaard dat in een sessie wordt ingezet zal het liefst in verbinding blijven met zijn kudde. Dit kan ook met een hek of draad er tussen. Als de paarden elkaar kunnen zien, dan kunnen ze een kudde blijven vormen met elkaar. Bijvoorbeeld wanneer de sessie in de rijbaan plaatsvindt en de andere paarden op het weiland daarnaast lopen. Dit verhoogt het welzijn van het coachpaard meteen aanzienlijk.
- Synchronisatie
Binnen de kudde synchroniseren paarden met elkaar. Dit betekent dat ze elkaar nadoen. Ze slapen tegelijk, ze drinken tegelijk, ze eten tegelijk en ze verplaatsen zich tegelijk. De synchronisatie gaat zo ver dat ze zelfs vaak stappen met gesynchroniseerde beenzetting en staan te grazen met hun benen gelijk aan elkaar.
Dit synchroniseren kunnen wij mensen ook doen. Het zorgt voor (co)regulatie en geeft ons een gevoel van verbinding. Ik gebruik het synchroniseren vaak als werkvorm in sessies. Het is heel interessant wat er gebeurt als je alles loslaat en alleen maar het paard volgt en hem zo precies mogelijk nadoet.
- Veiligheid
Het valt op dat de wilde Konikspaarden heel stabiel zijn en nergens van lijken te schrikken. Waarschijnlijk komt dit door de veiligheid van de kudde, zoals hierboven beschreven. De vaste structuren binnen de kudde zorgen dat de paarden niet snel van hun stuk raken. Met andere woorden: hun zenuwstelsel heeft een grote window of tolerance.
Als onze cliënten verbinding maken met (gedomesticeerde) paarden die heel stabiel en veilig zijn, dan ervaren ze ook dit gevoel van veiligheid. Je wordt even onderdeel van de kudde. Cliënten durven daardoor hun emoties meer toe te laten, zodat de coachsessie dieper kan gaan. Je bereikt daardoor meer resultaat in de sessie.
Kortom, je kan veel leren door wilde paarden te observeren. Zoek een natuurgebied bij jou in de buurt waar paarden in de begrazing lopen zodat je ze kan observeren. En neem je lessen mee naar jouw praktijk als paardencoach!
