Is mijn paard geschikt als coachpaard? Doe de voorwaardentest!

Als co-coaches zijn de paarden een essentieel onderdeel van ons werk. Dit betekent dat het van groot belang is om een geschikt coachpaard te selecteren.

Of een paard geschikt is als coachpaard voor jou is van veel factoren afhankelijk. Elke paardencoach zit namelijk in een andere situatie. En elke coachsessie is anders. Maar de basisvoorwaarden waar het coachpaard aan moet voldoen zijn voor elke situatie hetzelfde.

Als het paard aan deze basis voorwaarden voldoet kan je gaan onderzoeken of het paard geschikt is als co-coach in jouw specifieke situatie. Bijvoorbeeld voor het werken met kinderen of met teams. Als het paard niet aan de basis voorwaarden voldoet moet je een ander coachpaard zoeken.

Daarom doe ik altijd een ‘voorwaardentest’ met elk paard om te kijken of het paard in aanmerking komt om in te zetten als coachpaard.

Er zijn drie redenen waarom het belangrijk is om de voorwaardentest te doen:

1. Het welzijn van het paard. 
2. De veiligheid van de cliënt. 
3. De mogelijkheid om van betekenis te zijn voor de cliënt. 

Hieruit kan je concluderen dat het van belang is voor het slagen van de coachsessie om de voorwaardentest te doen.

Voorwaardentest voor coachpaard:

1. Is dit paard in het verleden mishandeld geweest? 
2. Is dit paard eenkennig?
3. Is dit paard bang voor mensen of voor onbekenden?
4. Staat dit paard altijd alleen en nooit bij anderen? Of staat dit paard altijd buiten de kudde, ook als ze samen op de wei staan? 
5. Is het paard ziek of geblesseerd?
6. Is het paard fysiek en mentaal nog niet volwassen (gemiddeld vanaf 8 jaar)? 

Heb je op één van de vragen ‘ja’ geantwoord? Dan is het paard niet geschikt. Ik zal hieronder uitleggen waarom en wat je daar wellicht nog aan kan doen. 

Heb je overal ‘nee’ geantwoord? Dan kan je het paard in de praktijk gaan testen (daarover een andere keer meer). 

Hieronder een toelichting per onderdeel van de test. 

1. Is dit paard in het verleden mishandeld geweest? 

Als dit het geval is dan kan het paard onverwacht reageren, vanuit zijn trauma. Dit kan een onveilige situatie opleveren voor de cliënt. Bovendien kunnen paarden met een trauma veel stress ervaren als een situatie in de coaching ze doet denken aan het trauma. Voor het welzijn van het paard is dit niet gewenst. 

2. Is dit paard eenkennig?

Paarden die eenkennig zijn hebben veel behoefte aan veiligheid en voorspelbaarheid. Dit vinden ze bij hun vaste verzorger. Als coachpaard zal een paard steeds met verschillende mensen geconfronteerd worden. Paarden die eenkennis zijn beleven hier geen plezier aan en kunnen er zelfs (ongezond) gestresst van raken. 

In sommige gevallen is er een oorzaak aan te wijzen waardoor het paard zich eenkennis gedraagt. Dit kan bijvoorbeeld komen doordat het paard nog jong is (zie ook vraag 6), doordat hij net verhuisd is of doordat zijn kudde niet stabiel genoeg is. Als de oorzaak opgelost kan worden, dan kan het paard op een later stadium in zijn leven wél geschikt zijn als coachpaard.  

3. Is dit paard bang voor mensen of voor onbekenden?

Ook in dit geval geldt dat het het paard veel stress zal opleveren als hij in de coachingsessies steeds met verschillende mensen geconfronteerd wordt. Deze mensen ervaren vaak ook nog eens heftige emoties, die het paard nog banger kunnen maken. Voor het welzijn van het paard is het niet goed om zoveel spanning te ervaren. 

Als er een oorzaak aan te wijzen is voor deze angst, of als de angst van het paard opgelost kan worden, dan kan het paard later wel geschikt zijn als coachpaard. Neem hiervoor contact op met een gedragsdeskundige. 

4. Staat dit paard altijd alleen en nooit bij anderen? Of staat dit paard altijd buiten de kudde, ook als ze samen op de wei staan? 

Een coachpaard moet over goede communicatieve vaardigheden beschikken. Paarden die in een kudde opgroeien hebben dit van nature. Paarden die echter altijd alleen gehouden worden, kunnen dit niet oefenen. Paarden die als veulen dit niet geleerd hebben, kunnen als volwassen paard vaak niet goed communiceren met andere paarden, waardoor ze niet opgenomen worden in de kudde. 

Coachsessies zijn vaak emotioneel belastend voor paarden, waardoor het spanning oplevert bij het paard. De ene sessie levert meer spanning op dan de andere, maar dat weet je van te voren niet. Paarden die in een stabiele kudde gehouden worden kunnen na afloop van de sessie hun spanning beter loslaten, doordat de kudde ze hierbij zal helpen. 

5. Is het paard ziek of geblesseerd?

Paarden die ziek zijn of geblesseerd zijn hebben pijn (als de dierenarts heeft vastgesteld dat het paard géén pijn heeft, dan is het natuurlijk een ander verhaal). Als je zelf pijn hebt dan merk je dat je je moeilijk kan concentreren. Het is heel moeilijk om er met je volle aandacht voor een ander te zijn, als je zelf pijn hebt. Voor paarden geldt dit ook. Paarden zullen echter als prooidier minder snel laten merken dat ze pijn hebben. Dit moet je als paardencoach dus goed in de gaten houden. 

Naast dat het paard zijn ‘werk’ minder goed kan doen als hij pijn heeft, kan je je afvragen hoe ethisch het is om een paard in te zetten die ziek is of geblesseerd is. Het welzijn van het paard staat in mijn ogen altijd voorop en als je ziek bent mag je dan ook gewoon ‘ziekteverlof’ opnemen. 

6. Is het paard fysiek en mentaal nog niet volwassen (gemiddeld vanaf 8 jaar)? 

Paarden bereiken de fysieke volwassenheid pas met 5 jaar. De meeste paarden van 5 jaar hebben echter nog niet genoeg levenservaring en ‘mensenkennis’ om het emotioneel aan te kunnen om als coachpaard te werken. Daarom adviseer ik een minimum leeftijd van 8 jaar. 

Jongere paarden zijn over het algemeen heel nieuwsgierig en het lijkt daardoor vaak alsof ze staan te popelen om mee te doen als coachpaard. Ik vind dat het onze taak als paardencoach is om een jong paard hierin tegen zichzelf te beschermen. Vergelijk het met jonge kinderen. Kleuters zijn ook supernieuwsgierig en willen graag meedoen met de Grote Mensen. Ze kunnen zelf echter niet nog altijd goed overzien wat de consequenties daarvan zijn.

Sommige coachingsessies zijn op emotioneel vlak erg heftig (dit weet je van te voren nooit!). Het paard zal dan veel spanning ervaren en wellicht ook overnemen van de cliënt. Een jong paard weet, net als een kleuter, nog niet goed hoe hij die spanning weer los kan laten. Zoals een kleuter daar de hele nacht van kan wakker liggen, kan een jong paard hierdoor ook helemaal van slag raken. 

Als je een startende paardencoach bent overleg dan altijd met een ervaren coach (bijvoorbeeld met mij of een andere collega). Er zijn namelijk nog veel meer factoren van invloed op de keuze van het coachpaard (naast de basis voorwaarden). Een ervaren coach kan aangeven of dit paard geschikt is voor jouw situatie.

Kortom, om te bepalen of een paard geschikt is als coachpaard moet hij aan een aantal basisvoorwaarden voldoen. Dit is van essentieel belang voor het slagen van de coachsessie. Deze voorwaarden test je in de voorwaardentest. Als het paard voor deze test geslaagd is dan kan je verder gaan met testen in de praktijk. Elke situatie is immers anders en vraagt om andere voorwaarden.

Is jouw paard geschikt als coachpaard? Ik ben benieuwd naar jouw reactie en lees het graag op mijn blog!

 

PS Wil je meer weten over paardencoach worden? Bekijk dan de gratis videoserie over hoe ook jij met paarden mensen kan helpen.

©Wendela den Tonkelaar, CVPC, 2014-2021