Interessant artikel over ACT door Dr. Tim Batink

Interessant artikel over ACT door Dr. Tim Batink

Zoals je weet ben ik enorm fan van de methode ACT (Acceptance and Commitment Therapy). Eén van de meest bekende ACT-experts in Nederland is Tim Batink. Je kent hem misschien van het boek Time to ACT – het basisboek voor professionals. Daarnaast heeft hij diverse wetenschappelijke publicaties op zijn naam staan, werkt als onderzoeker bij de Open Universiteit, werkt met cliënten als klinisch psycholoog én is eigenaar van een opleidingscentrum gespecialiseerd in ACT voor GGZ professionals: ACT in Actie.

Onlangs heb ik met Tim samengewerkt. Hij heeft mij gevraagd om een masterclass video te maken over paardencoaching en equitherapie, voor de klanten van ACT in Actie. Zij zijn wel bekend met ACT, maar niet met de inzet van paarden daarbij en daar mocht ik ze in introduceren. De video is onderdeel van ACTFLIX , een soort Netflix voor ACT professionals. Dus je kan deze video (en vele anderen!) daar bekijken.

Dit past mooi bij mijn missie om binnen de GGZ meer bekendheid te geven aan paardondersteunde interventies. Dus ik ben heel blij met deze samenwerking. 

Daarnaast heb ik óók een missie om meer bekendheid te geven aan ACT binnen het vakgebied van paardencoaching. En daar kon Tim mij mooi bij helpen.

Artikel Dr. Tim Batink

Wat is ACT?

ACT staat voor Acceptance and Commitment Therapy (Hayes, Wilson & Strosahl, 1999). Dit is een derde generatie gedragstherapie die cliënten helpt om op een flexibele manier om te gaan met de obstakels die ze tegenkomen (Acceptance), zodat men kan blijven investeren in de dingen die ze écht belangrijk vinden (Commitment).

ACT bestaat uit zes verschillende processen / vaardigheden, vaak uitgebeeld in het ACT-hexaflex. Deze ACT-vaardigheden zorgen er samen voor dat iemand Psychologisch Flexibeler wordt. Het doel van ACT is dus niet zozeer het reduceren van klachten, maar het ontwikkelen van persoonlijke veerkracht. Bij ACT wordt er veel gebruikt gemaakt van metaforen en oefeningen; men ontwikkelt zo op een ervaringsgerichte manier de verschillende ACT-vaardigheden.

In deze video  (1.20 min) wordt ACT nog iets uitgebreider toegelicht (ook bruikbaar als psycho-educatie voor cliënten).

Poster
De ACT-overzichtsposter geeft in één oogopslag een laagdrempelig overzicht van de verschillende ACT-processen – alsook het doel van ACT. Onder elk ACT-proces staat ter aanvulling ook een beknopte, laagdrempelige beschrijving.

Deze overzichtsposter is handig als hand-out voor de cliënt (kunt hem gewoon als A4 afdrukken) en is tevens bruikbaar als poster voor aan de muur in de praktijkruimte (ook af te drukken op A1-formaat).

Rechts onderaan de poster staat ook een QR-code – door deze te scannen kunnen cliënten ook zelf een digitale versie van deze hand-out downloaden. (Klik hier om zelf de poster te downloaden.)

Werkt ACT?
ACT is erkend als evidence based therapy voor verschillende problematieken (o.a. depressie, angst & chronische pijn).

Tevens is ACT effectief gebleken in de coachingscontext, zowel in het vergroten van persoonlijke veerkracht als het verhogen van de kwaliteit van leven. Er hoeft dus zeker geen sprake te zijn van een psychische stoornis om baat te hebben bij ACT (Gloster et al, 2020).

Verder verdiepen in ACT

ACT in Actie biedt een online ACT-basiscursus aan, waarbij je kunt studeren in eigen tijd en eigen tempo. Je zult gaan leren door inzicht, door ervaring, door praktijkvoorbeelden, alsook door ACTief zelf aan de slag te gaan met de ACT-processen. Na afloop van deze online ACT-basiscursus zul je in staat zijn om ACTief aan de slag te gaan met ACT in je eigen behandelpraktijk.

Gezien de recentelijk gestarte samenwerking (er komt binnenkort een masterclass over ACT en Paardencoaching op ACTFLIX) kunnen wij 25 lezers van deze blog 10% korting bieden op de Online ACT-basiscursus (kortingscode WENDELA2023). Kijk voor meer informatie op https://www.actinactie.nl/act-basiscursus-online/  

©Dr. Tim Batink, 2023
Klinisch Psycholoog – Psychotherapeut, Groepstherapeut NVGP, Senior-schematherapeut, Supervisor VGCt & ACT-supervisor | Assistant Professor Open Universiteit – Levenslooppsychologie | Eigenaar ACT in Actie – Cursus en Opleiding 

Tijdens een bijscholing vertelde paardencoach Emma* mij over een sessie waarin haar Tinker, Finn, vrijwel de hele tijd stil bleef staan in het midden van de paddock. De sessie liep totaal niet goed en Emma hield er een slecht gevoel aan over. Ze wil meer tools krijgen om met dit soort situaties om te gaan; dat is de reden dat ze deze bijscholing volgt. Emma is een 38-jarige, sportieve vrouw uit Brabant. Naast haar parttime baan als HR-adviseur werkt ze twee dagen per week met haar twee Tinkers aan huis. Emma heeft een sterke passie voor het helpen van mensen met haar paarden, maar ze worstelt elke sessie met een knagende angst: wat als haar paarden niets laten zien? Dit gevoel van onzekerheid hangt als een schaduw over haar sessies, waardoor ze zich minder zelfverzekerd voelt als coach. Ze wil haar cliënten helpen, maar deze angst belemmert haar tijdens de sessies.

Emma zit momenteel in een vicieuze cirkel. Ze verbergt haar angst door een masker van zelfverzekerdheid op te zetten, maar diep van binnen voelt ze de spanning steeds meer opbouwen. Ze probeert dit op te lossen door elke sessie uitgebreid voor te bereiden, maar dit maakt haar eigenlijk alleen maar zenuwachtiger. Elke keer als een sessie niet verloopt zoals gepland, twijfelt ze nog meer aan zichzelf. Ze overweegt nu een warmbloed paard aan te schaffen in de hoop dat die meer signalen laat zien en het coachen makkelijker maakt. Haar man vindt dit echter geen goed idee en wijst erop dat ze al twee paarden hebben die aandacht nodig hebben. In haar hoofd blijft de gedachte malen dat ze niet goed genoeg is als paardencoach, en dit begint steeds meer invloed te krijgen op haar werk en haar plezier in de coaching.

In de bijscholing leert Emma mindfulness-technieken toe te passen. Ze ervaart meer rust en aanwezigheid tijdens haar sessies, wat haar zenuwen aanzienlijk vermindert. Het accepteren van haar onzekerheid heeft haar geholpen deze angst niet langer te zien als een vijand, maar als een natuurlijk onderdeel van het proces. Daarnaast leerde Emma om de subtiele signalen van paarden beter te observeren. Ze ontdekt dat haar Tinkers, ook als ze weinig bewegen, wel veel laten zien. Het idee van het aanschaffen van een nieuw paard verdwijnt naar de achtergrond.

Na de bijscholing gaf Emma een sessie met Finn aan een nieuwe cliënt. Dit keer stond Finn in een hoek van de paddock en leek opnieuw niet te bewegen. Maar nu zag Emma de subtiele signalen die Finn gaf: een lichte oorbeweging, een opgetrokken neus, versnelde ademhaling. Gewapend met haar nieuwe kennis en technieken wist ze precies welke werkvormen ze kon inzetten met een minder actief paard. Ze begeleidde haar cliënt om meer in contact te komen met haar eigen gevoelens. Op het moment dat de cliënt aangaf dat ze zich meer ontspannen voelde, liep Finn naar de cliënt toe en bleef rustig naast haar staan. De cliënt voelde zich gesteund door het paard en Emma voelde het plezier in haar werk weer terugkomen.

*vanwege de privacy heet Emma in werkelijkheid anders.

©Wendela den Tonkelaar, CVPC, 2024